Ashui.com

Việc các tỉnh phía Nam, như Đồng Nai, Bình Phước và Tây Ninh đề nghị hủy bỏ các dự án giao thông, du lịch đi qua rừng, núi là một tiền lệ tốt trong việc bảo vệ thiên nhiên vốn đã bị tàn phá nặng nề ở Việt Nam. Lý do ngưng dự án xây cầu Mã Đà nối liền hai tỉnh Đồng Nai và Bình Phước là để bảo toàn Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai, còn ở Tây Ninh là do các dự án xây dựng khu du lịch trên núi Bà Đen theo chính quyền tỉnh là không còn phù hợp.

(Minh họa: Ashui.com)

Hồi đầu năm 2022, chính quyền tỉnh Bình Phước đề xuất Chính phủ xây dựng cầu Mã Đà để kết nối với đường ĐT 761 ở tỉnh Đồng Nai và làm quốc lộ 13C theo quy hoạch đã được duyệt. Bình Phước cho rằng khi xây cầu Mã Đà để kết nối vào quốc lộ 13C sẽ rút ngắn khoảng cách từ tỉnh Bình Phước đi sân bay quốc tế Long Thành hơn 60km.

Tuy nhiên, cuối tháng 12 vừa qua, Hội đồng Nhân dân tỉnh Bình Phước đã họp và thông qua nghị quyết điều chỉnh về việc ngưng xây dựng cầu Mã Đà.

Trước đó, tỉnh Đồng Nai đã lên tiếng ngay sau khi Bình Phước đề nghị làm cầu Mã Đà. Lý do là việc xây dựng cầu Mã Đà sẽ tạo ra tuyến đường gần 40km xuyên qua vùng lõi rừng đặc dụng đã được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới vào năm 2011. UBND tỉnh Đồng Nai cũng cho hay Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai được xem là lá phổi xanh của các tỉnh Đông Nam bộ. Đường giao thông đi ngang khu này sẽ gây chia cắt, phân mảnh hệ sinh thái, ảnh hưởng đến sinh cảnh của các loài động vật hoang dã do các phương tiện lưu thông⁽¹⁾.

Trong việc đề nghị hủy bỏ dự án cầu Mã Đà, ngoài ý kiến từ phía chính quyền tỉnh Đồng Nai, các ý kiến phản biện khoa học từ Tổ chức Giáo dục – Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO), Ủy ban quốc gia Chương trình con người và sinh quyển Việt Nam (MABVN), Viện Chiến lược và Phát triển giao thông vận tải… đã được lắng nghe.

Đến quí 3-2022, Bộ Giao thông Vận tải đã báo cáo Thủ tướng, kiến nghị không xây dựng cầu Mã Đà, không làm đường xuyên qua Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai vì chiếm dụng nhiều đất rừng.

Do vậy, thay cho phương án xây cầu Mã Đà như đề nghị của Bình Phước, Bộ Giao thông Vận tải kiến nghị bổ sung phương án kết nối tỉnh Bình Phước với đường vành đai 4 TPHCM có tổng chiều dài khoảng 71km, không qua cầu Mã Đà.

Phương án mới không chỉ giúp bảo vệ được sự toàn vẹn của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai mà còn tiết kiệm rất đáng kể với khoảng 300 tỉ đồng so với mức 1.800 tỉ đồng dùng xây cầu và làm đường xuyên rừng⁽²⁾.

Trong khi đó tại núi Bà Đen, một loạt dự án du lịch tuy “chết yểu” nhưng lại tốt cho thiên nhiên.

Hồi tháng 11/2022, UBND tỉnh Tây Ninh đã đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư chấp thuận chủ trương đầu tư ba dự án rất lớn được xây trên khu vực núi Bà Đen. Các dự án này bao gồm khu đô thị phục vụ khu du lịch quốc gia núi Bà Đen (79,25 héc ta), khu tham quan chuyên đề, nghỉ dưỡng núi Bà Đen (88,9 héc ta) và khu đô thị phụ cận khu du lịch quốc gia núi Bà Đen (379 héc ta).

Nhưng đến cuối tháng 12/2022, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, khi hồ sơ đang trong quá trình thẩm định thì UBND tỉnh Tây Ninh đã có văn bản xin dừng thẩm định các dự án và rút hồ sơ do không còn phù hợp⁽³⁾.

Dù lý do không phù hợp là gì, nhưng quyết định dừng triển khai của chính quyền tỉnh Tây Ninh đã giúp cho khoảng 550 héc ta rừng núi khỏi bị bê tông cốt thép hóa.

Việc đánh đổi môi trường để lấy hạ tầng luôn phải cân nhắc cẩn thận vì một khi đã làm rồi thì khó quay ngược lại vì bê tông hóa thì dễ và nhanh, còn trả lại cây cho rừng là điều khó hơn cả ngàn lần.

Việc hủy bỏ dự án xây dựng ở núi Bà Đen hay cầu đường xuyên rừng ở Đồng Nai là những tiền lệ tốt.

Mong rằng trong tương lai, các dự án tương tự tiếp tục được lắng nghe ý kiến phản biện từ các nhà khoa học trước khi quyết định như dự án cầu Mã Đà.

Thà chậm mà chắc vì chưa làm thì rừng, núi còn đó không mất đi đâu cả, hãy giữ gìn nguyên vẹn và trao lại cho con cháu mai sau.

Mục Nhĩ

Tham khảo:
(1) https://tuoitre.vn/dong-nai-de-nghi-unesco-tham-dinh-du-an-xuyen-qua-khu-du-tru-sinh-quyen-20220422062119882.htm
(2) https://tuoitre.vn/tai-sao-khong-nen-lam-duong-xuyen-qua-khu-du-tru-sinh-quyen-the-gioi-dong-nai-20220510155910206.htm
(3) https://nld.com.vn/thoi-su/dung-3-du-an-do-thi-du-lich-nghi-duong-o-nui-ba-den-20221220075310169.htm

(KTSG Online)