Giao thông phát triển nhanh chóng, tiêu thụ than tăng vọt – người Trung Quốc đang khốn khổ vì ô nhiễm khói bụi luôn đạt các kỷ lục mới. Thông tin về trường hợp một bé gái tám tuổi mới đây bị ung thư phổi do khói, bụi đã gây phẫn nộ trong dân chúng. 

Một bé gái tám tuổi bị ung thư phổi làm tái phát các cuộc tranh luận về ô nhiễm môi trường tệ hại ở Trung Quốc (TQ). Cô bé sống gần một con đường có mật độ xe cộ đông đúc ở tỉnh Giang Tô. Bác sỹ cho rằng, ô nhiễm không khí là nguyên nhân gây bệnh cho em, theo các phương tiện truyền thông TQ, kể cả tờ Nhân Dân nhật báo của nhà nước.  

Ảnh chụp một nhà máy luyện thép ở Trung Quốc hồi đầu tháng 11 (nguồn: Reuters) 

Một hãng thông tấn trích dẫn ý kiến của lãnh đạo một bệnh viên ung thư ở Nam Kinh cho rằng, một lượng lớn hạt bụi bẩn trong không khí là nguyên nhân gây bệnh. Ngoài ra còn có các nguyên nhân gây bệnh khác, thí dụ ảnh hưởng của yếu tố di truyền. 

Vụ việc đã làm rộ lên yêu cầu ban hành đạo luật về không khí sạch. 

Sản xuất năng lượng tăng hơn ba lần 

Tuy nhiên điều này không thể diễn ra nhanh chóng. Khói, bụi không phải mới xuất hiện trong những ngày gần đây, theo lời Thủ tướng Lý Khắc Cường, để xử lý cần phải có thời gian. Nhà chức trách phải công khai và cập nhật các chỉ tiêu hiện hành về không khí, kịp thời cảnh báo cho người dân để họ có thể áp dụng các biện pháp tự bảo vệ. Ngoài ra phải kiên quyết thực hiện hơn nữa các quy định về bảo vệ môi trường.

Trong trường hợp khói, bụi nghiêm trọng, các nhà máy phải tạm dừng hoạt động và giảm thời gian làm việc; những ngày đó, cũng cần hạn chế giao thông, Bộ Môi trường công bố chỉ dẫn hôm 6/11. Chỉ dẫn còn đề cập việc đóng cửa các trường học, ngừng các hoạt động vui chơi giải trí. Khi không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng phải "thi hành các biện pháp cưỡng chế" để giảm lượng khí thải. 

Nguyên nhân chính gây khói, bụi là việc tăng nhanh hoạt động giao thông trên đường phố, yếu tố thời tiết và cạnh đó là việc tiêu thụ một lượng than đá quá lớn. Hiện TQ tiêu thụ một lượng than đá bằng tất cả các nước khác cộng lại, theo thông tin của Cơ quan năng lượng Hoa kỳ (EIA) công bố hồi tháng mười vừa qua. Từ năm 2000 đến nay, sản xuất năng lượng của TQ đã tăng hơn ba lần. 

Nhưng mãi đến bây giờ Bắc Kinh mới có kế hoạch về các biện pháp cụ thể để chống lại tình trạng ô nhiễm môi trường. Website của thành phố này cho hay, trong năm tới sẽ hạn chế cấp giấy phép lái xe ô tô. Theo đó, từ 240.000 giấp phép như hiện nay sẽ giảm xuống còn 120.000 và các loại xe ô tô thân thiện với môi trường sẽ được ưu tiên cấp giấy phép. 

Cấp giấy phép lái xe thông qua xổ số 

Các thành phố Thượng Hải, Quảng Châu và Quý Dương cũng có kế hoạch giảm cấp giấy phép lái xe, theo hãng thông tấn Reuters. Việc cấp giấy phép sẽ tiến hành qua đấu giá hoặc xổ số. 

Tuy nhiên trong mùa đông trước mắt, TQ vẫn phải đối mặt với tình trạng khói, bụi, nhất là ở miền bắc TQ. Cuối tháng mười vừa qua, không khí ô nhiễm nghiêm trọng đã làm tê liệt cuộc sống hàng ngày ở thành phố Cáp Nhĩ Tân, một trung tâm kinh tế với 11 triệu dân. Nhiều nhà máy, trường học phải đóng cửa. Hồi tháng giêng năm nay, thủ đô Bắc Kinh chìm đắm cả tuần liền trong những đám mây bụi dầy đặc. Mức độ bụi mịn cao chưa từng có. Các bệnh viện đầy ắp bệnh nhân, chủ yếu bị các bệnh về đường hô hấp và tim mạch. Hàng trăm nhà máy trong thành phố với hơn 20 triệu dân buộc phải tạm thời đóng cửa. 

Những hạt bụi than dầy đặc trong không khí không những chỉ cản trở tầm nhìn và gây khó thở. Kết quả một công trình nghiên cứu quốc tế mới công bố hồi tháng mười vừa qua cho hay, tuổi thọ của người dân ở miền bắc TQ, nơi không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng, giảm 5 năm so với người dân ở miền nam TQ. Nếu tính từ đầu những năm chín mươi thì 500 triệu dân ở bắc TQ đã bị mất 2,5 tỷ năm tuổi thọ, như các nhà nghiên cứu đã viết trên tạp chí chuyên đề "Proceedings of the National Academy of Sciences". 

Xuân Hoài (dịch theo Spiegel Online)