Quỹ Bảo tồn lịch sử Quốc gia Mỹ vừa công bố danh sách 11 địa danh mang tính lịch sử đang bị đe dọa nhất ở nước này năm 2009.

Năm nào Quỹ Bảo tồn lịch sử Quốc gia Mỹ cũng công bố danh sách các công trình kiến trúc hoặc địa danh mang tính lịch sử đang lâm nguy và trong 22 năm qua, tổng cộng có 211 cái tên như vậy được nêu lên với 6 công trình đã vĩnh viễn bị mất đi.

“Danh sách năm nay phản ánh tính đa dang lạ thường nhưng đồng thời cũng cho thấy sự mong manh của các di sản. 11 địa danh mang tính lịch sử này nêu bật những vấn đề then chốt, trong đó có tầm quan trọng của việc bảo tồn các biểu tượng của quá khứ. Những địa danh đó góp phần kể lại câu chuyện của nước Mỹ, thế nên để mất chúng tức là mất đi một phần lịch sử quốc gia” - ông Richard Moe, Chủ tịch Quỹ Bảo tồn lịch sử Quốc gia Mỹ, nhận định.

Trong danh sách năm nay, tổ chức nói trên nêu tên khách sạn Century Plaza (ảnh bên), được xây dựng từ giữa những năm 1960 theo thiết kế của kiến trúc sư Minoru Yamasaki (tác giả Tháp đôi WTC), để khẳng định sự cần thiết phải gìn giữ những công trình mang dấu ấn của lịch sử kiến trúc đồng thời tìm cách cải tạo hòng tiếp tục khai thác các cơ sở hạ tầng vốn có. Bởi lẽ hiện tại người ta đang có kế hoạch phá hủy khách sạn này để thay thế nó bằng hai tòa tháp cao 60m, những công trình có thể phá vỡ cảnh quan môi trường.

Khi biết tin khách sạn Century Plaza bị đưa vào danh sách năm nay, nữ diễn viên từng giành giải Oscar kiêm nhà hoạt động bảo tồn Diane Keaton đã bày tỏ sự lo lắng: “Rất nhiều công trình hiện đại lớn của Los Angeles đã bị bỏ mặc. Chúng ta phải chứng minh để cả nước Mỹ thấy rằng các công trình đó có thể phục hồi được và không nên phá bỏ chúng”.

Nằm trong danh sách này còn có sân vận động Miami Marine ở Virginia (ảnh trên). Khánh thành hồi năm 1963, đây cũng là một công trình được xây theo phong cách kiến trúc hiện đại rất đáng bảo tồn. Sân vận động này đã phải đóng cửa từ năm 1992 sau khi bị hư hại nặng vì cơn bão Andrew. Bên cạnh đó, nó còn phải hứng chịu nhiều hành động cố ý phá hoại của những người vô ý thức.

Ngoài ra, danh sách năm nay còn có:
 
- Ames Shovel Shops (ảnh dưới): Ngôi làng công nghiệp thế kỷ thứ 19 ở Easton, Massachusetts, đang bị đe dọa bởi những kế hoạch phát triển đô thị.

 
- Công trình kiến trúc bằng gang ở Galveston, Texas, có niên đại từ cuối thế kỷ 19 đang bị đe dọa bởi những hư hại do cơn bão Ike hồi năm 2008 gây nên.
 
- Viện Dorchester, Midway, Georgia (ảnh dưới): Ngôi trường thành lập vào năm 1868 để dạy các nô lệ đã được giải phóng này đang có nguy cơ bị sập.

 
- Human Services Center ở Yankton, South Dakota (ảnh dưới), được thành lập vào năm 1879, đang bị đe dọa phá hủy.

- Thị trấn đồn điền Lana’i, Hawaii, do Nam tước James Dole xây dựng trong những năm 1920, đang bị đe dọa bởi sự phát triển thương mại.

- Nhà chứa máy bay Enola Gay (ảnh dưới) tại sân bay Wendover (Utah), nơi chứa chiếc B-29 từng được sử dụng để ném quả bom nguyên tử đầu tiên xuống thành phố Hiroshima của Nhật Bản hồi năm 1945, đang trong tình trạng hết sức “ọp ẹp”.

- Cầu Memorial ở Portsmouth, Maine (ảnh dưới), từng kết nối các thành phố duyên hải ở Portsmouth với Kittery trong suốt 85 năm, nhưng hiện nó đang có nguy cơ bị dỡ bỏ.

 
- Núi Taylor gần Grants, New Mexico, được thổ dân da đỏ coi là nơi linh thiêng và chứa đựng nhiều di sản văn hóa - khảo cổ, đang bị đe dọa bởi các kế hoạch khai thác uranium.
 
- Ngôi đền Unity (ảnh dưới), Oak Park, Illinois, do Frank Lloyd Wright thiết kế, đã ngấm nước từ nhiều năm qua nhưng vẫn bị bỏ mặc do thiếu kinh phí tu bổ.