Những vai trò mang tính khoa học của cây xanh như một bộ lọc không khí, hút carbon và nhả oxy, làm giảm nhiệt ở những đô thị vào mùa nóng bức... thì ai cũng biết (chỉ những người muốn chặt cây xanh cho những mục đích thực dụng là không biết).

Nhưng, khi có chút trải nghiệm về sự tồn tại của cây xanh ở một vùng cát, tôi chợt nhận ra, vì sao những người xây dựng khu nghỉ dưỡng vui chơi giải trí ở vùng cát này lại phải kỳ công và tiêu tốn không ít tiền để đưa cây xanh vào sống ở nơi vốn là vùng cát bỏng.

Nhìn những người lao động được thuê chăm sóc cây xanh ở đây, mới thấy công sức và mồ hôi của họ đổ ra là ghê gớm đến nhường nào! Có cảm giác, cây xanh ở đây được chăm sóc kỹ như mẹ chăm con nhỏ. Vì cây còn nhỏ, hoặc cây lớn được mua về nhưng còn chờ thời gian để “sâu rễ bền gốc”. Từ đó mới vươn lên thành những cây cổ thụ tỏa bóng mát.

Phải ở vùng cát trắng mới biết quý cây xanh. Đúng là như vậy. Ở đó, có cảm giác cây xanh che chở con người, chăm sóc đời sống con người, nhất là trong “mùa hè đỏ lửa” ở đây. Cây xanh không chỉ có những chức năng khoa học như ta biết, cây xanh còn là tác nhân gây cảm xúc, tạo hứng khởi, và khuyến khích người ta sống ngay lành, biết cho đi chứ không chỉ đòi nhận lại. Nhưng khi cho đi, là đồng nghĩa với nhận lại. Cây xanh nói với ta điều đó, trong im lặng.

Người trong một vùng cát bỏng sẽ sống thế nào khi không có cây xanh? Người trong một đô thị đầy bê tông sắt thép sẽ sống thế nào khi không có cây xanh? Một đô thị thiếu cây xanh liệu có được coi là “một thành phố đáng sống”? Tôi thấy hiện nay có những thành phố phát triển rất nóng về mặt xây dựng những cao ốc, nhưng khá thờ ơ với việc trồng cây xanh.

Khi những cao ốc mọc dày lên, đồng nghĩa với không gian sống của cây xanh bị thu hẹp lại. Bây giờ, người đô thị lại yêu cầu phải có những công viên cây xanh trong lòng thành phố. Nhưng quỹ đất thì có hạn, khát vọng xây dựng khu chung cư hay cao ốc thì vô hạn, vậy thì còn đất ở đâu để cây xanh sinh sống và phát triển? Nếu trong quy hoạch thành phố mà không coi cây xanh là “nhân vật” quan trọng, thậm chí là quan trọng hàng đầu, thì quy hoạch ấy sẽ dẫn thành phố tới bế tắc. Bởi cây xanh còn hơn là “lá phổi của thành phố”. Bởi cây xanh không chỉ làm dịu mát mặt đất, mà còn góp phần quan trọng làm xanh lại bầu trời.

Mỗi khi đi xa về lại thành phố Quảng Ngãi, điều tôi thấy vui là dù thành phố này chưa được gọi là “thành phố đáng sống” nhưng số lượng cây xanh được chăm sóc ở đây cho ta một cảm giác khá yên lòng. Cây xanh ở thành phố này chưa phải là “cây cao bóng cả” do nhiều lý do, trong đó có lý do phải cắt tỉa cành mỗi khi đón trước mùa mưa bão, nhưng “dân số cây xanh” ở đây lại đang ở độ “tuổi vàng” - tuổi thanh niên tràn đầy sinh lực. Chưa nên quan tâm tới việc “tăng tuổi hưu” cho cây xanh, mà nên chăm sóc để “cây xanh tuổi vàng” được xanh tươi mạnh mẽ, không sâu bệnh, không bị phá hoại dù với bất cứ lý do gì.

Cách đây mấy năm, nhân dịp Tết đến xuân về, tôi có làm việc với công ty cây xanh của thành phố Quảng Ngãi để viết bài báo Tết, mới được biết, đã có thời gian cây xanh của công ty chọn trồng trước cửa của nhiều cửa hiệu, cửa hàng đã không được chủ nhân hoan nghênh. Vì họ muốn có khoảng đất trống trước cửa hiệu cho dễ làm ăn mua bán. Nhưng nghĩ như thế là nghĩ rất gần.

Nếu nghĩ xa hơn một chút, chính những chủ nhà ấy nên “chung tay” theo nghĩa đen, chăm sóc và bảo vệ cho cây xanh trồng trước cửa hàng của mình. Vì nó mang lợi ích rõ ràng lại cho mình, một khi nó lớn lên, tỏa bóng mát đầy thân thiện. Nó sẽ giúp mình kêu gọi khách đến cửa hàng, và làm dễ chịu ngay những thương vụ căng thẳng.

Cây xanh - chính là nhân vật rất quan trọng (VIP) của đời sống, nhất là đời sống đô thị hay những nơi không thuận lợi cho cây xanh sinh sống.

Thanh Thảo

(TBKTSG)