Sáng nay (19-1) cầu Rạch Miễu - cầu dây văng đầu tiên do kỹ sư và công nhân VN thiết kế, thi công - chính thức khánh thành. Đây là công trình giao thông có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội ở đồng bằng sông Cửu Long, nhất là đối với tỉnh Bến Tre.

• Ảnh bên : Ngày 18-1, các em học sinh đã đi bộ qua cầu Rạch Miễu và không giấu được sự phấn khích - Ảnh: V.TR.

Với những người thợ xây cầu VN, cầu Rạch Miễu là công trình đáng nhớ nhất trong sự nghiệp của họ. Khi bắt tay xây dựng cây cầu này họ gặp muôn vàn khó khăn, nhất là chưa có kinh nghiệm làm cầu dây văng. Nhưng cũng chính từ đó, trí tuệ Việt đã liên tục “sinh sôi nảy nở”, giúp họ hoàn thành dự án.

“Cái khó ló cái khôn”

Tháng 10-2003, kỹ sư trẻ Võ Công Giang khi đó mới 27 tuổi (chỉ huy công trường thi công trụ tháp T.18 thuộc Công ty cổ phần Cầu 12) là một trong những người đầu tiên có mặt tại công trường cầu Rạch Miễu. Ngày 17-1-2009, khi cùng chúng tôi bách bộ trên cầu Rạch Miễu, Giang tâm sự: “Đây là cây cầu lớn nhất, có ý nghĩa nhất đối với nghề làm cầu của cá nhân tôi. Lẽ ra giờ này tôi đã về Hà Tĩnh ăn tết với gia đình, nhưng tôi ở lại thêm vài ngày để chứng kiến sự kiện khánh thành”.

Công ty cổ phần cầu 12 và 14 (Cienco1) là hai đơn vị được giao thi công những hạng mục quan trọng nhất của cầu Rạch Miễu. Kỹ sư Nguyễn Duy Thắng, nguyên giám đốc Ban điều hành dự án cầu Rạch Miễu - Cienco1, nói hồi mới nhận nhiệm vụ hầu như ai cũng rất lo lắng. Việc thiết kế do Tổng công ty Tư vấn thiết kế Bộ GTVT (TEDI) thực hiện, nhưng quá trình triển khai thi công thực tế mới cho thấy hết những khó khăn. Hầu hết kỹ sư và công nhân của hai đơn vị này chưa từng làm những hạng mục quan trọng của cầu dây văng, nên khi thi công phải tuân theo nguyên tắc vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Thắng nói: “Mỗi lần tính toán phương án thi công, anh em chúng tôi thường nói khích với nhau rằng chẳng lẽ Nhật, Úc, Mỹ làm được cầu dây văng mà mình không làm được. Có lẽ vì lòng tự ái dân tộc mà ai cũng động não rất nhiều và đưa ra những sáng kiến có giá trị”.

• Ảnh bên : Cầu Rạch Miễu nối liền Tiền Giang với Bến Tre - Ảnh: V.TR.

Theo kỹ sư Giang, trong công đoạn xây dựng trụ tháp dây văng cao 106m, các kỹ sư của Cienco1 có sáng kiến thiết kế xe leo tự nâng để đúc thân trụ theo nguyên tắc “bám vào đốt này và đúc đốt tiếp theo”. Giang cho biết thiết kế thi công ban đầu chỉ nói chung chung là dùng xe leo chứ không nói rõ xe này hình thù ra sao, thiết kế, vận hành thế nào. Rồi các kỹ sư tại công trường tự mày mò thiết kế, lắp ráp xe leo theo sự hiểu biết của mình. Giang khẳng định xe leo của các anh thiết kế có thể đúc được những trụ tháp cao hàng trăm mét mà không gặp khó khăn gì. Tuy nhiên, việc đúc trụ tháp ở độ cao trên dưới 100m trong điều kiện gió mạnh cấp 5, cấp 6 như tại công trình cầu Rạch Miễu thật sự là thử thách đối với công nhân.

Theo kỹ sư Trần Phú Vịnh - Công ty cổ phần Cầu 14, mỗi lần đúc một đốt của trụ tháp cần tới 50m3 bêtông. Hệ thống cẩu tại công trường chỉ có thể cẩu được 1,5m3 bêtông/lần, thời gian di chuyển từ dưới bệ trụ tháp lên và ngược lại mất 20 phút, nên thi công rất khó khăn và nguy hiểm. “Thời gian đổ bêtông đúc một đốt trụ tháp phải mất trung bình 5-7 giờ, nhưng nếu gặp gió to hoặc mưa thì phải mất cả ngày. Chúng tôi phải cảm ơn những công nhân làm việc trên cao. Nếu không có những người như họ thì sẽ rất khó xây được trụ tháp cao chọc trời như vậy” - Vịnh nói.

Chuyên gia Esko (người Phần Lan) khi đến chuyển giao công nghệ đúc dầm dây văng cầu Rạch Miễu đã tỏ ra ngạc nhiên và bày tỏ sự thán phục khi nghe các kỹ sư của TEDI và Cienco1 đưa ra phương án đúc dầm dây văng không cần hệ trụ tạm mà chỉ cần dùng dây cáp neo ngược vào bệ trụ tháp. Cuối năm 2006, gặp chúng tôi trên công trường, Esko cứ nhắc đi nhắc lại sáng kiến rất hay của các kỹ sư VN. “Họ rất tuyệt vời” - chuyên gia Esko kết luận.

Esko cũng đánh giá rất cao sáng kiến của kỹ sư Võ Công Giang khi thiết kế thi công dầm dây văng khối K0. Khối dầm này nặng tới 1.400 tấn. Thiết kế đề xuất sử dụng hệ đà giáo dầm Y. Tuy nhiên, Giang lại cho rằng sử dụng ống vách bằng thép để làm đà giáo thì tốt hơn. Theo tính toán của Giang, ống vách có nhiều ưu điểm: dễ làm, khả năng chịu lực lớn và đặc biệt là không bị lún nên rất an toàn. Được chuyên gia và đồng nghiệp ủng hộ, biện pháp thi công của Giang được ứng dụng và thực tế chứng minh là rất hiệu quả.

Trong quá trình thi công cầu số 2 (từ cù lao Thới Sơn qua đất liền Bến Tre), Giang lại đưa ra đề xuất táo bạo “đúc dầm cầu mà không cần trụ tạm”. Rất nhiều đồng nghiệp không đồng tình với ý tưởng có vẻ rất “nguy hiểm” này. Nhưng khi Giang chứng minh được biện pháp thay trụ tạm bằng hệ thống đà giáo tam giác neo vào thân trụ vẫn đảm bảo an toàn khi thi công và tiết kiệm được tới 400-500 triệu đồng so với biện pháp lắp trụ tạm, mọi người mới dè dặt đồng ý cho áp dụng. Cuối tháng 1-2008, cầu số 2 hợp long thành công với việc ứng dụng sáng kiến của Giang.

• Kỹ sư Võ Công Giang (bìa phải) cùng đồng nghiệp bên công trình cầu Rạch Miễu - Ảnh: V.TR.

Kỷ niệm đẹp...

Kỹ sư Trần Phú Vịnh cho biết hơn hai năm gắn bó với công trình cầu Rạch Miễu, anh đã ghi lại hàng chục sự kiện và rất nhiều kỷ niệm đẹp. Theo kế hoạch của Bộ GTVT, 8g sáng 20-8-2008 sẽ làm lễ hợp long cầu Rạch Miễu. Thế nhưng lúc này hệ thống cáp dây văng chỉ mới lắp vào vị trí chứ chưa căng kéo, nên việc hàng trăm người có mặt cùng lúc ở giữa cầu lúc đó rất nguy hiểm.

Từ sáng sớm 19-8-2008, Vịnh và Giang cùng hơn 30 kỹ sư, công nhân chui vào dầm cầu để lắp và căng bó cáp số 12 với mục đích giúp nhịp giữa đủ lực chịu tải trọng lớn, đảm bảo an toàn cho buổi lễ. “Do bó cáp dài 112m và có tới 19 sợi nên việc luồn cáp và căng cáp trong phạm vi hẹp rất khó khăn. Anh em phải ở trong đó suốt 24/24 giờ, vừa làm vừa run vì sợ không kịp. Cũng may là đến 4g sáng 20-8 chúng tôi đã hoàn thành việc căng cáp và thu dọn xong lúc 6g sáng. Khi buổi lễ thành công và an toàn tuyệt đối, tôi và Giang mới dám... cười” - Vịnh kể.

Một “kỳ tích” nữa mà các kỹ sư và công nhân xây dựng trụ tháp dây văng không thể quên là hạng mục hạ xe đúc dầm sau khi hợp long. Theo thiết kế, việc hạ xe đúc nặng 80 tấn phải dùng kích không tâm và cáp dự ứng lực với thời gian thực hiện là một tuần. Trong thời gian hạ xe đúc phải điều tiết giao thông thủy rất phức tạp và có khả năng gây ùn tắc. Các kỹ sư Công ty cổ phần cầu 12 và 14 bàn với nhau sử dụng múp và tời để hạ xe đúc xuống sà lan thay vì dùng kích. Thực tế chỉ mất ba giờ để hạ xong xe đúc khổng lồ này, tránh được ùn tắc giao thông thủy trên sông Tiền.

Cầu Rạch Miễu: Sáu năm đáng nhớ Nhân sự kiện lớn này của Đồng bằng sông Cửu Long, phóng viên TTO xin điểm lại những cột mốc đáng nhớ của công trình lịch sử này từ ngày khởi công cho đến ngày khánh thành. Ngày 30-4-2002 các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đã phát lệnh khởi công dự án cầu Rạch Miễu bắc qua sông Tiền trên QL60 nối liền “ốc đảo” Bến Tre với tỉnh Tiền Giang và cả nước. Sau khi khởi công trở lại, cầu Rạch Miễu được đẩy nhanh tiến độ thi công. Đến tháng 2-2005 các cọc khoan nhồi hai trụ tháp dây văng T.18 và T.19 đã được thi công gần xong. Ngày 26-8-2005, Công ty CP Bê tông 620 Châu Thới tiến hành lao dầm hai nhịp đầu tiên của công trình cầu Rạch Miễu phía bờ Tiền Giang. Sau khi hoàn thành hạng mục bệ trụ tháp, ngày 2-9-2005 Công ty CP Cầu 12 (Cienco1) đã đổ mẻ bê tông đầu tiên xây dựng trụ tháp dây văng T.18 có chiều cao tới 106m. Ngày 9-10-2005, đến thăm công trình cầu Rạch Miễu, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh đã đề nghị đội ngũ cán bộ, kỹ sư và công nhân VN phải phát huy tối đa khả năng sáng tạo của người Việt để hoàn thành công trình cầu dây văng “Made in Việt Nam” đúng tiến độ, chất lượng cao, thẩm mỹ. Khi hai trụ tháp dây văng bắt đầu định hình, chuyên gia Esko (người Phần Lan) có mặt để chuyển giao công nghệ đúc dầm dây văng. Ảnh chụp ngày 9-6-2006. Tháng 7-2007, hai trụ tháp dây văng T.18 và T.19 cơ bản được xây dựng xong. Công ty CP cầu 12 và 14 bắt đầu thi công hạng mục phức tạp khác là đúc dầm cầu dây văng bằng kỹ thuật đúc hẫng với sự hỗ trợ về kỹ thuật của chuyên gia nước ngoài. Ngày 14-7-2007, Công ty VSL VN tiến hành căng bó cáp dây văng đầu tiên tại trụ tháp T.19. Đầu năm 2008, chiếc cầu dây văng Rạch Miễu dần được định hình, như hai chiếc quạt khổng lồ đang xòe ra trên sông Tiền. Ảnh chụp ngày 30-1-2008. Trí tuệ Việt trên công trường cầu Rạch Miễu. Ảnh chụp ngày 1-5-2008 Ngày 20-8-2008, cầu Rạch Miễu được hợp long trong niềm hạnh phúc vô bờ của hàng chục triệu dân tỉnh Bến Tre và các tỉnh ĐBSCL. Năm tháng sau, tháng 1-2009, công trình cầu Rạch Miễu đã hoàn thành. Một ngày trước lễ khánh thành, nhiều trẻ em tỉnh Bến Tre vinh dự được đặt chân lên cầu Rạch Miễu tham quan. Bọn trẻ đã nhảy cẫng lên vì hạnh phúc. Từ nay, con đường từ Bến Tre đến TP.HCM và các địa phương khác đã gần hơn rất nhiều. Cầu Rạch Miễu như con rồng vươn mình qua sông Tiền VÂN TRƯỜNG thực hiện