Tại kỳ họp thứ 3, HĐND TP Đà Nẵng khóa VIII thông qua nghị quyết, trong đó có tạm dừng giải quyết nhập hộ khẩu mới đối với trường hợp đang ở nhà thuê, mượn, ở nhờ nhà người khác và không có việc làm ổn định…

• Ảnh bên: Thông báo “đóng cửa” với dân nhập cư của Công an Q.Sơn Trà dán tại Trung tâm hành chính Q.Sơn Trà vào chiều 5/1 

Theo báo cáo, hiện số người ở địa phương khác đến Đà Nẵng có đăng ký tạm trú là 11.356 hộ với 114.290 nhân khẩu, chiếm 11,5% dân số toàn thành phố. Số đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ là 2.163 hộ với 14.344 nhân khẩu. Theo bà Lương Nguyệt Thu, Trưởng ban Pháp chế HĐND TP.Đà Nẵng, với 278 bị can mới khởi tố trong năm 2011 (chiếm tỷ lệ 24,9%) là người địa phương khác thì đây là con số cần hết sức lưu tâm đối với công tác đăng ký, quản lý cư trú nói chung và quản lý đối tượng có tiền án, tiền sự là người từ nơi khác đến tạm trú, lưu trú ở Đà Nẵng nói riêng. Cũng theo Ban Pháp chế HĐND TP.Đà Nẵng, hiện có nhiều lao động phổ thông, người bán vé số, bán dạo… tập trung về Đà Nẵng tìm việc cũng gây khó khăn cho việc giải quyết các vấn đề liên quan đến chính sách xã hội của địa phương. Ngoài ra, theo Sở GD-ĐT TP.Đà Nẵng, áp lực quá tải tại các trường học trên địa bàn rất lớn, mà nguyên nhân cũng xuất phát từ người nhập cư, khiến lượng học sinh tăng cơ học. Bên cạnh đó là tình trạng chạy hộ khẩu từ các nơi về trung tâm TP để đưa con em vào học tại trường có tiếng, đạt chuẩn…

Với quá nhiều áp lực từ một bộ phận dân nhập cư làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển chung của TP cũng như gây khó cho các lĩnh vực y tế, giao thông… nên trong các phiên thảo luận, các đại biểu HĐND TP.Đà Nẵng thống nhất đưa vào nghị quyết quy định về việc tạm dừng đăng ký nhập khẩu mới vào TP.Đà Nẵng đối với các trường hợp ở nhà thuê, mượn, ở nhờ trong khi chờ văn bản hướng dẫn mới của Trung ương cụ thể hóa luật Cư trú. Đồng thời, Đà Nẵng cũng sẽ tăng cường kiểm tra, rà soát, chấn chỉnh công tác quản lý cư trú, nhất là việc quản lý sau đăng ký tạm trú, đăng ký thường trú tại nhà thuê, mượn và nhà ở nhờ.

Ông Nguyễn Bá Thanh, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP.Đà Nẵng, lưu ý các cơ quan cần tập trung xử lý vấn đề nổi cộm hiện nay là chạy hộ khẩu, chạy trường khiến người dân bị ảnh hưởng quyền lợi chính đáng. Theo ông Nguyễn Bá Thanh, không riêng gì người ngoại tỉnh thực hiện tạm dừng nhập hộ khẩu, mà ngay cả dân ở các quận, huyện vùng ven thành phố cũng không cho chuyển hộ khẩu về các quận trung tâm. Vì không kiểm soát như vậy, sẽ gây áp lực cực lớn cho sự phát triển chung của thành phố. “Những trường hợp đã có tiền án, tiền sự cũng không cho nhập khẩu vào thành phố“, ông Nguyễn Bá Thanh nói và nhấn mạnh: “Nếu dân số tăng, mà tăng về chất, thì không có gì phải bàn, đáng biểu dương. Nhưng nếu tăng người bán dạo, tăng người bán vé số, lao động phổ thông… thì thôi“. 

Nghị quyết trái luật Cư trú và Nghị định 56 

Điều 8 của luật Cư trú về các hành vi bị nghiêm cấm, trong đó bao gồm hành vi “cản trở công dân thực hiện quyền tự do cư trú (khoản 1) và “lạm dụng quy định về HK để hạn chế quyền, lợi ích hợp pháp của công dân” (khoản 2).

Đồng thời, quan điểm này cũng được thể hiện rõ trong Nghị định số 56 của Chính phủ, hướng dẫn thực thi luật Cư trú. Theo đó, điều 3 của Nghị định về “nghiêm cấm các hành vi lạm dụng quy định về HK làm hạn chế quyền, lợi ích hợp pháp của công dân” quy định rõ 7 hành vi lạm dụng quy định về HK làm hạn chế quyền và lợi ích hợp pháp của công dân bị nghiêm cấm, như: Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, văn bản khác liên quan đến quy định về HK mà làm hạn chế quyền, lợi ích hợp pháp của công dân; Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, văn bản khác liên quan đến quy định về HK trái với quy định của luật Cư trú và các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành; Ban hành quy định hạn chế quyền tự do cư trú của công dân trái thẩm quyền, trình tự, thủ tục do pháp luật quy định; Đưa ra các quy định về HK làm điều kiện để hạn chế quyền, lợi ích hợp pháp của công dân; Giải quyết trái quy định của pháp luật cư trú hoặc từ chối giải quyết các yêu cầu về HK của công dân làm hạn chế quyền, lợi ích hợp pháp của công dân…

Ủy ban Thường vụ QH sẽ đình chỉ văn bản trái luật Cư trú

Trao đổi với báo Thanh Niên chiều 5/1, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Đình Quyền nhận xét, việc Đà Nẵng “đóng cửa” với dân nhập cư, dù chỉ trong một năm, cũng là trái với luật Cư trú vì “chỉ có cơ quan ban hành luật mới có quyền tạm dừng hay hủy bỏ quy định hiện hành, địa phương làm sao có quyền tạm dừng hay hủy bỏ quy định của cơ quan cao hơn mình?”.

Cũng theo ông Quyền, trong trường hợp Đà Nẵng đưa ra quy định trái với luật Cư trú, Ủy ban Pháp luật của QH (cơ quan thẩm tra luật Cư trú – PV) có trách nhiệm tham mưu, đề xuất Ủy ban TVQH hủy bỏ văn bản trái với luật hiện hành quy định. Về phía cơ quan quản lý nhà nước, Chính phủ, Bộ Công an vốn được giao trách nhiệm quản lý nhà nước về mặt cư trú theo quy định của luật cũng phải có trách nhiệm “tuýt còi” văn bản này.

Trả lời phóng viên về hướng xử lý đối với việc Đà Nẵng ban hành quy định tạm dừng đăng ký HK mới với các trường hợp đã nêu, Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu nói ông chưa được tiếp cận các văn bản này, tuy nhiên, về mặt nguyên tắc, văn bản của cấp dưới không được trái với văn bản cấp trên, nhất là nghị quyết của HĐND không bao giờ được trái với luật và pháp lệnh của QH và Ủy ban TVQH. Trong trường hợp địa phương ban hành văn bản trái luật, Ủy ban TVQH có thẩm quyền đề nghị HĐND tự bãi bỏ, nếu như họ không bãi bỏ thì Ủy ban TVQH bãi bỏ.

Hữu Trà