Ashui.com

Hiện nay, với sự phát triển kinh tế và hội nhập mạnh mẽ, đã có rất nhiều hãng kiến trúc quốc tế tham gia vào thị trường tư vấn kiến trúc Việt Nam.

Với những ưu thế vượt trội như: nắm bắt tốt về khoa học công nghệ mới, trình độ chuyên môn cao, khả năng tổ chức công việc có bài bản, có ý tưởng tốt, các nhà tư vấn quốc tế đã tạo dựng nên nhiều công trình có tiếng vang, làm đẹp hơn cho kiến trúc Việt Nam.

Tuy nhiên, theo đánh giá khách quan, thì môi trường hành nghề hiện nay vẫn tồn tại nhiều khó khăn khiến các công trình được đảm nhiệm bởi các hãng tư vấn, kiến trúc nước ngoài vẫn chưa đạt được chất lượng như mong muốn. Điển hình là:

- Tư vấn, kiến trúc sư nước ngoài chưa am hiểu văn hoá, lối sống, môi trường và điều kiện tự nhiên rất hài hoà, thân thiện của Việt Nam.

- Công trình chưa đạt được chất lượng do kiến trúc sư nước ngoài chưa đủ kinh nghiệm và không do các hãng tư vấn thiết kế danh tiếng đã được các tổ chức và Hiệp hội quốc tế công nhận.

- Do năng lực của Chủ đầu tư và cơ quan quản lý còn nhiều hạn chế, bảo thủ. Họ thường đi theo lối mòn có sẵn để đảm bảo an toàn. Từ đó, sự sáng tao và kinh nghiệm quốc tế của các hãng tư vấn, kiến trúc sư nước ngoài không được tận dụng và khai thác hiệu quả. Khi đó, việc tư vấn sẽ trở thành công việc của “một người thợ” chỉ thực hiện những gì cơ bản nhất để sớm được thông qua.

- Một công trình có quá nhiều sự góp ý, tham gia của các Sở ban ngành thuộc cơ quan quản lý hành chính Nhà nước trong quá trình thẩm định, phê duyệt nhưng thường lại thiếu một thành viên Chủ trì có tâm, xứng tầm và giỏi chuyên môn nghiệp vụ để chắt lọc những gì tinh túy nhất, hợp lý nhất. Vì vậy, công trình chưa đạt được chất lượng có lẽ là công trình “thập cẩm” thể hiện một cách máy móc các ý kiến tổng hợp nhưng chưa được tư vấn đầu tư chất xám và có sự trau chuốt hợp lý.

- Sự bất cập về ngôn ngữ dẫn đến việc không thể hiểu hết và chi tiết hết việc các bên mong muốn, đặc biệt là các vấn đề chuyên môn sẽ dẫn đến hiểu lầm. Sự hiểu lầm này tiềm ẩn mối nguy hiểm rất lớn.

- Sự bất cập trong các quy định của Việt Nam, có quá nhiều quy định phải tuân theo nhưng vẫn còn thiếu sự minh bạch và rõ ràng. Từ đó, không thống nhất trong cách hiểu và cách thực hiện. Đơn vị tư vấn nước ngoài không dễ dàng nắm bắt hết các luật lệ của Việt Nam trong thời gian ngắn.

- Sự thờ ơ của các cơ quan quản lý hành chính địa phương, chỉnh sửa và lặp đi lặp lại các thủ tục không cần thiết làm chậm quá trình thực hiện triển khai bước đầu. Tuy nhiên, bước cuối lại hối thúc nhanh vì chúng ta làm việc với Đơn vị tư vấn nước ngoài theo Thời gian và Giá trị được xác định rất rõ trong Hợp đồng. Việc gia tăng Thời gian đồng nghĩa với việc gia tăng giá trị Hợp đồng. Dẫn đến việc hoàn chỉnh sản phẩm không còn được như mong muốn, kiểu “Tự mình làm khó mình”.

- Vì vậy, cần có các điều chỉnh để các các hãng tư vấn, kiến trúc sư nước ngoài có thể hành nghề một cách thuận lợi và có được những công trình có chất lượng tương xứng ở Việt Nam. Nổi bật là việc các đơn vị tư vấn kiến trúc sư nước ngoài cần liên doanh với các đơn vị tư vấn trong nước mạnh, uy tín, có kinh nghiệm và năng lực để học hỏi và chuyển giao công nghệ lẫn nhau. Hiểu rõ bản sắc văn hoá Việt Nam để thiết kế các công trình đạt chất lượng, hiện đại  phù hợp với xu thế thế giới, đảm bảo tính bền vững – thân thiện môi trường và tiết kiệm năng lượng, nhưng phải có “phần Hồn” của Việt Nam, không “lai căng” hay “nệ cổ” và cũng không quá khác biệt. Đây là việc không dễ, cần thời gian thẩm thấu.

Nguyễn Minh Long