Từ khi khởi công đến nay, dự án đã kéo dài hơn 4 năm. Nhiều hạng mục đã phải thay đổi tiến độ thực hiện. Ai không sốt ruột vì sự chậm trễ này thì quả là lạ. Nhiều lần ra quyết định, nhưng vướng mắc vẫn tiến tục diễn ra.

Ngày 9.9, Văn phòng Chính phủ đã ra thông báo số 280/TB-VPCP kết luận của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải về việc kiểm điểm tiến độ thực hiện dự án mở rộng và hoàn thiện đường Láng - Hoà Lạc và một số dự án quan trọng khác.

Theo đó, Phó Thủ tướng đã đánh giá cao những nỗ lực tháo gỡ khó khăn của các bên liên quan, đồng thời chỉ ra nguyên nhân chậm tiến độ và yêu cầu phải kiên quyết giải quyết đồng bộ một số vấn đề quan trọng về sự phối hợp giữa các địa phương, bộ, ngành, chủ đầu tư và tổng thầu.

Đoạn đầu tiên của đường Láng - Hoà Lạc đã hoàn thành.

Mở rộng và hoàn thiện đường Láng - Hoà Lạc (giai đoạn II) là dự án trọng điểm quốc gia, có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế của thủ đô và các vùng phụ cận, với tổng vốn đầu tư lên tới 5.379 tỉ đồng, sau điều chỉnh lên 7.527,251 tỉ đồng. Là công trình kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, nên mục tiêu của dự án là phải thông xe toàn diện tuyến đường vào dịp đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Từ khi khởi công đến nay, dự án đã kéo dài hơn 4 năm. Nhiều hạng mục đã phải thay đổi tiến độ thực hiện. Ai không sốt ruột vì sự chậm trễ này thì quả là lạ. Vì là công trình trọng điểm quốc gia nên Chính phủ, các bộ, ngành đã nhiều lần họp, ra quyết định giải quyết các vướng mắc, nhưng rồi vướng mắc vẫn tiến tục diễn ra. Tại sao vậy?

Có người có trách nhiệm ở Bộ GTVT nói rằng: Tiền không thiếu, mặt bằng không còn vướng nhiều, vấn đề là tổng thầu Vinaconex làm như thế nào! Nói như vậy cũng không sai, nhưng thực tế lại không hẳn như vậy.

Vấn đề đầu tiên là tiền vốn. Việc cân đối tiền vốn từ vốn ngân sách trung ương và vốn địa phương (khi Hà Tây chưa nhập về Hà Nội) từng vướng mắc và phức tạp đến nỗi chủ đầu tư và tổng thầu (Vinaconex) đã phải kêu đến Chính phủ can thiệp mới tạm ổn.

Thứ hai là giải phóng mặt bằng. Đây là mẫu số chung của tất cả các dự án xây dựng ở nước ta. Càng công trình lớn, GPMB càng phức tạp. Các nhà đầu tư, các tổng thầu thi công sợ nhất là GPMB. Lại tiếp diễn nhiều cuộc họp, nhiều giải pháp liên quan đến nhiều bộ, ngành, địa phương, mãi đến nay việc giải phóng mặt bằng mới xong 90%.

Dù có thể ý kiến bên này, bên kia có thể khác nhau vì... liên quan đến trách nhiệm, nhưng không thể ai có thể nói khác đi một sự thật, đó là công tác GPMB chậm đã và đang là nguyên nhân gây ảnh hưởng đến tiến độ cho dự án, đặc biệt là nút giao Hoà Lạc.

Công tác giải phóng mặt bằng, dù đã hoàn thành đến 90%, nhưng vẫn chậm tiến độ, hiện còn tồn tại nhiều khó khăn vướng mắc, ảnh hưởng đến tiến độ thi công dự án: Công tác quản lý đất đai của các địa phương còn nhiều bất cập dẫn đến khó xác định được tính chất nguồn gốc đất làm cơ sở lập phương án bồi thường; việc chuẩn bị đất tái định cư cho các hộ đất ở chậm, không đáp ứng được nhu cầu cấp đất ở cho các hộ dân để giải phóng mặt bằng; với các doanh nghiệp cần giải toả có tài sản lớn, phức tạp, hiện các huyện còn lúng túng khi thực hiện lập phương án bồi thường; nút giao Hoà Lạc (gói thầu 10) chưa có mặt bằng thi công...

Về dự toán công trình, giá cả một số loại vật liệu trong dự toán không phù hợp với sự biến động của thị trường, đặc biệt là giá năm 2007 và những tháng đầu năm 2008 như cát, thép, subbase và base... Sự chậm trễ xác định giá gây tâm lý không tốt cho các đơn vị thi công làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công của dự án. Mặt khác, dù được Chính phủ chỉ đạo, nhưng vẫn còn phần vốn chưa xác định nguồn khoảng 2.556,868 tỉ đồng (chưa kể phần tăng chi phí GPMB do thay đổi chính sách sau khi Hà Tây nhập về Hà Nội).

Do có nhiều khó khăn trong công tác GPMB và điều chỉnh quy mô dự án cũng như các khó khăn khách quan khác, nên ngày 24.6.2009, Bộ GTVT chấp thuận điều chỉnh lại tổng tiến độ dự án. Mốc hoàn thành dự án vào tháng 12.2009 đã được lùi. Nhưng nay, theo Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, không thể lùi nữa.

Phó Thủ tướng cho rằng, nguyên nhân khách quan việc lùi tiến độ vừa qua là thiết kế phải điều chỉnh cho phù hợp với định hướng quy hoạch chung của Hà Nội, đơn giá thay đổi do giá vật liệu tăng. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng nhấn mạnh nguyên nhân chủ quan là: Các cấp chính quyền địa phương chưa tập trung quyết liệt giải quyết triệt để vướng mắc trong công tác đền bù GPMT; việc giải quyết các thủ tục liên quan của Bộ GTVT chưa kịp thời; lực lượng thi công (các nhà thầu) còn hạn chế cả về số lượng và năng lực thi công.
 
Mục tiêu là phải hoàn thành đúng dịp lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội. Muốn đạt được mục tiêu đó, Phó Thủ tướng yêu cầu: Bộ GTVT phải tập trung giải quyết các thủ tục điều chỉnh đơn giá, nghiệm thu thanh toán, hoàn thiệu hồ sơ giải quyết vướng mắc và kỹ thuật...; UBND TP.Hà Nội phải đôn đốc các huyện liên quan tập trung giải quyết vướng mắc trong đền bù GPMB, hoàn thiện các hồ sơ đền bù còn tồn tại; TCty Vinaconex phải đẩy mạnh công tác thi công trên tất cả các công đoạn, rà soát năng lực các đơn vị thi công, kiên quyết thay các đơn vị thi công không đủ năng lực, không đảm bảo chất lượng, tiến độ...

Quyết tâm của Chính phủ đã rõ. Hy vọng rằng, các vướng mắc trong thực hiện dự án trọng điểm quốc gia - công trình kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội sẽ sớm được giải quyết như chỉ đạo của Chính phủ.

Như vậy, đối với dự án đường Láng - Hoà Lạc, việc thực hiện đúng tiến độ hay không vấn đề đâu chỉ là... vốn!

Tuệ My