Vốn là nơi tọa lạc nhà thờ Saint Francis de Sales - đã bị phá hủy hoàn toàn bởi trận động đất Loma Prieta năm 1989, đại thánh đường mang tên Christ the Light (Ánh sáng Đức Chúa Trời) hay còn được gọi là đại thánh đường Oakland (thuộc Giáo hội Cơ Đốc giáo La Mã, Oakland, California) được xem là nhà thờ đầu tiên trên thế giới được xây dựng vào thế kỷ 21.

Đại thánh đường Ánh sáng Đức Chúa Trời

Nằm cạnh bờ hồ Merritt thuộc khu thương mại Oakland, thánh đường này là nhà thờ dành cho khoảng 530.000 tín đồ Công giáo tại 2 hạt Alameda và Contra Costa, với tổng diện tích lên đến 20.800m2.

Trước đó, đại thánh đường Christ the Light là một tổng thể bao gồm nhà thờ trung tâm, văn phòng giáo hội của tòa thành giám mục, trung tâm hội nghị Công giáo, tư thất của các linh mục, trung tâm chăm sóc sức khỏe (cung cấp các dịch vụ chẩn đoán bệnh miễn phí cho những người không có bảo hiểm sức khỏe) và một khu lăng tẩm (với kết cấu đặc biệt của 12 hầm mộ dành riêng cho các vị giám mục của thành phố Oakland, đồng thời là nơi an táng những thành viên thuộc giáo khu với giá cả tương đương các khu đất ở nghĩa trang Cơ Đốc giáo trong khu vực).

Đại thánh đường Christ the Light được thiết kế bởi kiến trúc sư Craig W. Hartman, thành viên của Hiệp hội Kiến trúc sư Mỹ (FAIA), trực thuộc Hãng Skidmore, Owings and Merrill (một trong những hãng kiến trúc lớn nhất thế giới).

Dự án bắt đầu vào năm 2000 dưới sự chỉ đạo của Đức Tổng giám mục John Stephen Cummins, nhưng mãi đến tháng 5-2005, công trình mới chính thức động thổ. Đại thánh đường hoàn tất và được khánh thành vào ngày 25-9-2008 dưới sự chứng kiến của Đức Tổng giám mục Allen Henry Vigneron. Vào ngày lễ các linh hồn, 2-11, khu lăng tẩm cũng đã chính thức khánh thành và vị giám mục đầu tiên được đặt vào một trong 12 hầm mộ ở đây là Floyd Lawrence Begin.

Hartman, kiến trúc sư của sân bay quốc tế San Francisco, đã thiết kế nên tuyệt tác thứ 20 trong bộ sưu tập các sáng tạo kiệt xuất của mình mang hình dáng một chiếc mũ tế của các vị giám mục. Công trình được xây dựng với cấu trúc chủ yếu gồm kính bọc thép, bêtông, gốm và gỗ cây linh sam với thiết kế hiện đại nhằm bảo vệ tòa nhà trước nguy cơ động đất.

Khu vực thờ phụng bên trong mang dáng dấp hình bong bóng cá, cấu tạo từ sự giao nhau giữa 2 vòng tròn. Các bức tường được thiết kế theo kiểu chồng chất các tấm gỗ và kính hướng lên trời để tạo thành mái vòm, trông như những tấm lưới đánh cá. Thiết kế cho phép ánh sáng thâm nhập vào bên trong tòa nhà giống như xuyên qua tán lá của những cây tùng trong rừng già.

Một vườn hoa nhỏ trong khuôn viên thánh đường cũng được dựng lên để phục vụ cho một ý tưởng khá kỳ lạ: một không gian tươi mới, trong lành để hàn gắn vết thương lòng các nạn nhân là những tăng lữ, tín đồ Thiên Chúa giáo bị lạm dụng tình dục!

Bên trong của thánh đường

Mặc dù nhận được nhiều sự đóng góp đáng kể, chiến dịch xây dựng đại thánh đường cũng đã gặp nhiều chỉ trích gay gắt liên quan đến quyết định chọn lựa phong cách kiến trúc hết sức hiện đại và kinh phí xây dựng quá hao tốn cho một nhà thờ Thiên Chúa giáo. Nhưng dù sao, đại thánh đường Christ the Light cũng đã ngốn 191 triệu USD để hoàn thành và nghiễm nhiên trở thành một kiến trúc tự hào cho giáo hội Cơ Đốc giáo thành phố Oakland.

Thánh đường này là nhà thờ đầu tiên trong lịch sử kiến trúc phá vỡ những tiêu chí mẫu mực cho một nhà thờ truyền thống, đem đến cho tôn giáo một góc nhìn hiện đại, cởi mở. Không chỉ thế, nó còn nhận được khá nhiều giải thưởng cho công trình kiến trúc phá cách táo bạo, điển hình nhất có thể kể đến là giải Những thiết kế kiến trúc vượt bậc năm 2008 do tạp chí California Construction bầu chọn hay giải Kiến trúc đẹp nhất trong năm do tạp chí Wallpaper đề cử.

BẠCH NGỌC (theo Architecture Week / ảnh : e-architect.co.uk)