Ashui.com

Để phục vụ cho cuộc triển lãm thế giới (Expo) 2008 tổ chức tại Zaragoza, Tây Ban Nha, một công trình mang tính biểu tượng cho thành phố đã được xây dựng với tên gọi cầu thủy tạ Pavilion. Đây là một trong những cuộc triển lãm mang tầm cỡ quốc tế được tổ chức với quy mô lớn, bao gồm sự góp mặt của hơn 104 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Chính vì thế, cầu thủy tạ Pavilion được xem là một trong những công trình mang tính chiến lược và trọng điểm đem lại thành công cho cuộc triển lãm lần này.

Ngoài chức năng làm nhịp dẫn nối liền hai bờ sông, cây cầu còn được xem là công trình đầu tiên trên thế giới có thêm công năng khác là tổ chức triển lãm với quy mô hoành tráng.

Cầu thủy tạ Pavilion với cấu trúc mang hình dáng bông hoa layơn nở trên sông Ebro, Zaragoza, Tây Ban Nha

Cầu Pavilion là cửa ngõ chính ra vào khu triển lãm Expo 2008 mang tầm cỡ quốc tế với hơn 104 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự

Vì triển lãm mang chủ đề “Nước - tài nguyên duy nhất và sự phát triển bền vững”, cây cầu mang tính chiến lược cũng lấy nước làm ý tưởng thiết kế

Do chủ đề năm 2008 của cuộc triển lãm là “Nước - tài nguyên duy nhất và sự phát triển bền vững”, nên ý tưởng thiết kế của công trình cũng được bắt nguồn từ nước. Chịu trách nhiệm thiết kế và thi công, thật ngạc nhiên do nữ kiến trúc sư người Anh gốc Iraq Zaha Hadid đảm nhận. Vừa là giảng viên đại học, vừa là một tên tuổi nổi trội theo trường phái kiến trúc giải tỏa kết cấu, bà là người phụ nữ đầu tiên trên thế giới đoạt giải thưởng kiến trúc danh giá Pritzker.

Cây cầu được xây dựng thành một trong những lối ra vào chính của cuộc triển lãm, được cách điệu hóa mang hình dáng tương đồng với con sông bên dưới. Cầu bắc ngang nối liền hai bờ với một đảo nhỏ nằm ở giữa tách biệt trên dòng sông Ebro, uốn lượn trông như một bông hoa layơn, nét nữ tính dịu dàng mà tác giả thể hiện trên tác phẩm của mình.

Không gian mở ngay đầu cầu, lấy ánh sáng tự nhiên thông qua các khe hở đủ mọi kích cỡ

Cấu trúc được bao phủ bởi 29.000 tấm kính hình tam giác có màu xám sẫm, có thể uốn cong dễ dàng để bao phủ các chi tiết có đường cong phức tạp, tạo cho cầu Pavilion mang một dáng vẻ bên ngoài rất tinh tế và thanh thoát nhưng lại rất chắc chắn và vững chãi

Công trình cầu thủy tạ Pavilion dài 207m gồm kết cấu hai tầng, với tổng diện tích mặt bằng lên đến 6.415m2, trong đó diện tích trưng bày chiếm 3.915m2, phần 2.500m2 còn lại dùng làm không gian cho khách bộ hành. Với quy mô này, mỗi giờ cầu Pavilion có khả năng đón trên 10.000 lượt khách đến tham quan khu triển lãm.

Hadid chọn sợi thủy tinh để gia cố cho cây cầu có lõi được đúc bằng bêtông cốt thép, bên ngoài cấu trúc được bao phủ bởi 29.000 tấm kính hình tam giác có màu xám sẫm. Bề mặt này là một hình mẫu lý tưởng cho cả hình dáng lẫn chức năng. Chúng có thể được uốn cong dễ dàng để bao phủ các chi tiết có đường cong phức tạp trên một hệ thống dầm thẳng đơn giản. Vì thế cầu Pavilion mang một dáng vẻ bên ngoài rất tinh tế và thanh thoát nhưng lại rất chắc chắn và vững chãi.

Ngoài ra bề mặt kính này còn đóng một vai trò khác cũng quan trọng không kém, đó là sự tương thích với môi trường và khí hậu xung quanh. Các lớp kính có thể quay quanh một trục đứng, cho phép đóng mở tạm thời một phần lớp ngoài, tạo điều kiện cho hiệu ứng khí quyển hoạt động hoàn hảo.

Chẳng hạn như tận dụng hiện tượng gió lạnh Tramontana thổi từ hướng bắc qua sông Ebro để làm mát, hay sử dụng năng lượng mặt trời nhằm tạo ra những khoảng không gian lớn nhỏ được chiếu sáng bằng ánh sáng tự nhiên mang nhiều sắc thái khác nhau thông qua các khe hở đủ kích thước.

Tầng bên dưới, ở hai đầu cầu là khoảng không gian mở, từ đây quan khách có thể ngắm nhìn gần như trọn vẹn dòng sông Ebro và toàn bộ khu triển lãm.

Bên trong cầu Pavilion

Sự đan xen của các khối đã đem lại cho thiết kế nhiều lợi điểm. Phần bên trong trở thành những không gian tổ hợp, nơi khách tham quan di chuyển từ khối này đến khối khác thông qua các không gian chuyển tiếp nhỏ có chức năng như những bộ lọc hay các vùng đệm. Các vùng này khuếch tán hiệu ứng âm thanh và thị giác từ không gian trưng bày này sang không gian trưng bày khác, cho phép quan khách nắm được cách lắp ghép của các khối với nhau như một thiết bị định vị trong không gian ba chiều.

Một trong những điểm đặc trưng của thiết kế là phần móng của cầu. Các phân tích địa kỹ thuật đòi hỏi một trong số 22 chân trụ phải được khoan với độ sâu 72,5m, tạo thành những trụ cầu có độ sâu nhất Tây Ban Nha.

BẠCH NGỌC (tổng hợp từ SkyscraperCity, Structurae và Wikipedia)