Ashui.com

Friday
Mar 29th
Home Chuyên mục Bất động sản Nhà ở xã hội TPHCM trải qua một giai đoạn phát triển thiếu hiệu quả

Nhà ở xã hội TPHCM trải qua một giai đoạn phát triển thiếu hiệu quả

Viết email In

Chương trình phát triển nhà ở xã hội của TPHCM trong giai đoạn 2016-2020 được đánh giá là thiếu hiệu quả khi vướng mắc cơ chế thủ tục và hạn chế về quỹ đất. Từ nay đến 2025, thành phố đặt mục tiêu có thêm 2,5 triệu m2 sàn xây dựng nhà ở xã hội. Tuy nhiên, nhiều cơ quan ban ngành lo ngại sẽ khó đạt mục tiêu nếu những “nút thắt” không được tháo gỡ.

Nhiều đại biểu đã nêu ý kiến như trên tại Hội nghị vào ngày 10/3 về sơ kết công tác phát triển nhà ở giai đoạn 2016-2020 và công bố kế hoạch 10 năm tới. Nhìn lại 5 năm qua, nguồn vốn ngân sách của TPHCM đầu tư chỉ giải quyết hơn 4% nhu cầu nhà ở xã hội, nhà lưu trú cho công nhân trên địa bàn. Trong khi đó, chỉ 2% trong số những người có nhu cầu vay được vốn mua nhà ở xã hội ở giai đoạn này bởi quá trình tiếp cận khó khăn và thủ tục phức tạp.


TPHCM đã trải qua một giai đoạn khó khăn với kế hoạch phat triển nhà ở xã hội.
(Ảnh minh họa: Lê Vũ)

Một giai đoạn khó khăn về cơ chế

Ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó giám đốc Sở Xây dựng TPHCM cho biết, giai đoạn 2016-2020, thành phố xây dựng và đưa vào sử dụng 19 dự án nhà ở xã hội với tổng diện tích 1,23 triệu m2, đạt 69,2% so với chỉ tiêu đề ra (chỉ tiêu theo kế hoạch phát triển nhà ở giai đoạn 2016-2020 là 1,78 triệu m2 sàn).

Trong đó, khu vực nội thành phát triển đóng vai trò chủ đạo, tăng 930.936 m2 sàn, khu vực huyện ngoại thành chiếm tỷ trọng lớn thứ 2 (đạt 159.305 m2 sàn). Đáng chú ý, khu vực nội thành hiện hữu có tốc độ tăng chậm lại và khu vực trung tâm hiện hữu không có dự án nhà ở xã hội.

Về nguồn vốn đầu tư xây dựng, có 2 dự án sử dụng vốn ngân sách với quy mô 366 căn hộ, 16 dự án sử dụng vốn doanh nghiệp với quy mô 13.870 căn hộ, 1 dự án vừa sử dụng vốn ngân sách vừa sử dụng vốn doanh nghiệp với quy mô 718 căn hộ (trong đó có 464 căn hộ thuộc vốn doanh nghiệp).

Như vậy, trong giai đoạn này, vốn ngân sách đã đầu tư 620 căn hộ (chiếm 4,15%), vốn doanh nghiệp là 14.334 căn hộ (chiếm 95,85%). Như vậy, tỉ trọng vốn nhà nước dành cho việc phát triển nhà ở xã hội giai đoạn trên rất thấp.

Bên cạnh vấn đề đầu tư, rất nhiều đối tượng nhà ở xã hội đang khó tiếp cận nguồn vốn vay của Ngân hàng Chính sách xã hội.

Theo báo cáo của Ngân hàng Chính sách xã hội TPHCM, chương trình cho người lao động vay tiền mua, sửa chữa nhà ở trên địa bàn TPHCM được triển khai từ năm 2018 đến nay nhưng mới chỉ có 310 khách hàng được vay với tổng số tiền gần 150 tỉ đồng. Như vậy so với 18.000 người có nhu cầu thì con số này còn quá khiêm tốn.

Bình luận về vấn đề này, ông Huỳnh Thanh Khiết cho rằng người mua nhà ở xã hội rất khó tiếp cận và hầu như không được hưởng gói chính sách liên quan. Họ phải vay từ nguồn khác với giá thương mại, lãi vay cao hơn. Đây là vấn đề rất đáng phải suy nghĩ khi nhìn lại kế hoạch phát triển nhà ở trong giai đoạn vừa qua.

Đại diện Sở Xây dựng TPHCM phân tích nhiều người có nhu cầu vay vốn nhưng không đáp ứng đủ các điều kiện, như: không đảm bảo nguồn vốn tự có (30% đối với xây hoặc sửa nhà); lao động là người ngoại tỉnh không có hộ khẩu thường trú để vay vốn xây mới, sửa nhà để ở; không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… Ngoài ra người lao động cũng có nhiều khó khăn khi cần vốn đối ứng để vay.

Bên cạnh đó, mức vay để xây mới, sửa nhà ở tối đa là 500 triệu đồng và phải thế chấp quyền sử dụng đất. Trong khi với điều kiện tương tự, vay tiêu dùng từ ngân hàng thương mại được hưởng mức cao hơn, đủ tiền để xây dựng cho nhiều nhu cầu như vừa để ở, vừa cho thuê, hoặc kinh doanh. Do đó, nhiều người chọn vay vốn từ ngân hàng thương mại.

Ngoài ra, việc thiếu nguồn cung nhà ở là rào cản lớn vì ngân hàng chỉ có thể cho vay khi dự án đã thành hình. Tuy nhiên, lượng nhà ở xã hội của thành phố giai đoạn 2016-2020 rất ít. Trong 53,7 triệu m2 sàn xây được giai đoạn này, chỉ có 2% là nhà ở xã hội với 1,23 triệu m2 sàn, gần 15.000 căn hộ (đạt 69,2% chỉ tiêu). Còn lại, 72% diện tích là nhà dân tự xây, 26% là nhà ở thương mại.

“Qua giai đoạn nêu trên, lượng nhà ở xã hội chưa đạt được mục tiêu đề ra. Rất khó khăn khi triển khai các dự án nhà ở xã hội ở thành phố bởi các vướng mắc về mặt thủ tục, pháp lý, cơ chế hỗ trợ ưu đãi…”, ông Khiết cho hay.

Theo kế hoạch phát triển nhà ở TPHCM giai đoạn 2021-2025 đã được UBND phê duyệt tại Quyết định số 4151 ngày 9/12/2021, trong giai đoạn còn lại, thành phố phấn đấu phát triển 2,467 triệu m2 sàn xây dựng nhà ở xã hội. Tuy nhiên, ông Khiết lo khó đạt được mục tiêu này nếu các vướng mắc liên quan nhà ở xã hội không được tháo gỡ nhất là vấn đề về vốn hỗ trợ cho người có nhu cầu.


Mục tiêu của Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2021-2030 là khắc phục những hạn chế của giai đoạn trước.
(Ảnh: Lê Vũ)

Mục tiêu gỡ rối ở giai đoạn tiếp theo

Nhiều ý kiến cho biết, một trong những nguyên nhân dẫn đến nguồn cung nhà ở xã hội hạn chế trong thời gian qua là do thủ tục pháp lý đầu tư dự án khá phức tạp. Một ví dụ cụ thể là doanh nghiệp đầu tư dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất, nhưng vẫn thực hiện các quy trình để xác định tiền sử dụng đất rồi sau đó mới làm thủ tục miễn tiền sử dụng đất. Đặc biệt, dự án nhà xã hội bị khống chế lợi nhuận nhưng thủ tục không khác gì dự án nhà ở thương mại.

Một nghịch lý nữa là quỹ đất tại các Khu chết xuất – Khu công nghiệp để phát triển nhà lưu trú cho công nhân hầu như không còn, trong khi quỹ đất 20% dành để phát triển nhà xã hội tại các dự án nhà ở thương mại theo quy định thời gian qua lại chưa được khai thác hiệu quả.

Tại hội nghị, nhiều ý kiến đề xuất giải pháp tạo quỹ đất, cải cách thủ tục hành chính, nguồn vốn cho người mua nhà… nhằm tạo quỹ nhà nhiều hơn trong thời gian tới để đáp ứng nhu cầu cho người lao động.

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Xuân Cường cho rằng, mục tiêu của Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2021-2030 là khắc phục những hạn chế trong việc phát triển nhà ở của thành phố trong thời gian qua, nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu nhà ở cho các tầng lớp dân cư với các mức thu nhập khác.

Giai đoạn 2016-2020, thành phố vượt 34% mục tiêu phát triển sàn nhà ở với 53,7 triệu m2. Tuy nhiên, nguồn cung nhà ở xã hội, nhà cho thuê và nhà phù hợp khả năng chi trả rất thiếu trong khi nhu cầu rất lớn vì mỗi năm thành phố có thêm 200.000 người.

Ông Cường cho biết, thành phố đã đề xuất nhiều chính sách trong dự thảo thay thế Nghị quyết 54 về cơ chế đặc thù nhằm tháo gỡ vướng mắc cho nhà ở xã hội; đồng thời giao các sở, ngành thường xuyên phối hợp để giải quyết từng nút thắt, gỡ khó cho nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Thiếu đất xây dựng nhà ở công nhân ở Khu công nghiệp

Theo ông Phạm Thanh Trực, Phó ban Quản lý Khu chế xuất và công nghiệp TPHCM (HEPZA) cho biết, thành phố hiện có 17 khu chế xuất, khu công nghiệp với 280.000 lao động, trong đó trên 60% là người ngoại tỉnh. Đến nay, HEPZA đã xây 16 công trình nhà lưu trú công nhân, đáp ứng gần 21.000 chỗ ở. Tuy nhiên, số này chỉ đáp ứng 15% nhu cầu. Trong đó, cả giai đoạn 2016-2020, thành phố chỉ có một dự án nhà lưu trú công nhân rộng 7 ha với 1.449 phòng, đáp ứng 7.600 chỗ ở, tại Khu công nghiệp Đông Nam.

Theo ông Trực, khó khăn lớn nhất của HEPZA là không còn quỹ đất để điều chỉnh quy hoạch xây nhà lưu trú công nhân, cũng như các công trình phục vụ tiện ích người lao động ngay trong ranh khu chế xuất, khu công nghiệp. Việc điều chỉnh quy hoạch cũng mất rất nhiều thời gian, công sức của nhà đầu tư do quy trình, thủ tục phức tạp. Đơn cử, Khu chế xuất Tân Thuận có 8.000 m2 đang điều chỉnh quy hoạch thành nhà lưu trú công nhân nhưng còn nhiều vướng mắc.

V.Dũng

(KTSG Online)


Tin liên quan:
Tin mới hơn:
Tin cũ hơn:

 

Thêm bình luận


Mã an toàn
Đổi mã khác

Bảng quảng cáo